Friday, July 26, 2013

Paralantaw Gid Takun Ka TV Bisan Kadang Waay Pa Tamu't TV !

"Kinse ka tuig takun nga naga panumbalay agud lang makasulaw ka TV."

"Kon ka-isa waay pa man tag-irigma, kon kis-a waay man 'ga-igma. Kon ka-isa , tuya dulang kami naga igma ! "


Marayu amu'ng' balay sa karsada. Manglat-as ka pa sa taramnan kon manaog ka sa karsada asta makalab-ot sa balay namun. Mga tunga pa sa kilometro kag mga kinse minutos nga panawon sa kahon , kon bukun it malutak . Hay, marapit sa pang-pang ka suba amu'ng balay. Kon  malutak, ti bit-bit 'smagul eh kag manghinaw sa bomba.
Waa't kuryente.
May radyo , pay waat TV.


Sa takas lang ya TV, sa balay nanday Usaw.
Lola ko day-a tawag ko, pay buku' ko da it lola.
Bugto daa ni Mama Alice, nga Bayaw ni Ume, nga tatay ni Anang Quel, nga hinablos ni Tyong Ube,
nga tiyo na si Tay Ecoy, nga agut nanday Lola Elac, nga Lola ko gid nga tuod-tuod!
Ti...hapo kaw ka basa ?
He he ..Tiya ko sa takas ah!


Kada Sabado, aga pa kami to kag maglumpiga sa salog nanda nga may carpet (linoleum) ka mag tadu sa TV nanda hay waa't klase.
Ti, mga cartoons ya ginatanudan namun eh. Voltron, Thundercats , He-Man , Shaider, 'mu da ya  ralantawun namun.
Na-ira gid takun kadang mga robot kag may espada kag may power power!


Kon mag hapon-hapon duman, ti Looney Tunes o Tom and Jerry . Masadya ya saskuhanay ni Sylvester kag ni Tweety. Amu man si Road Runner, kag si Bugs Bunny, kag si Sam.
Waay dun daya nagaguruwa dokaron.
Kilala ka mga bata dulang si Goku kag si Naruto.
Mayad gani nag guwa dayang mga pirated DVD kag gin kopya nanda liwat dayang mga paraguwaon karang una.
Kon waay, siguro indi dun makakita ya mga dokaron nga henerasyon ka mga ginasulaw namun kag gina wilihan anay.

Kon hapon, kon kis-a, kanday Nong Victor kami naga adto kon maka pangginggi si Lola tuya. Posporo bala andang pusta! Kinaha nga posporo .He he ..Indi ko gid da malipatan ang Oros, Bastos, Espada, kag Kopas .
Sige kaday-a hampang da, sige usang ka baba da ka mama',amu ma'y panupra, o sige tangkul ka tabako, sige ma' amung pamurut sa TV ka kon anu naga guwa.
Sigi day-a ya hampang nanda asta indi maubus ya mga palito sa sulod ka kaha ka Sunset. Kon maubus dun gani, inagaway kami pangayo hay ginahimo nga balay ka damang.

Kon kaisa, kanday Ante Luzvil kami gahingga, hay malantaw ka Tarzan.
Dumduman n'yo si Tarzan, si Johnny Weismuller nga naga uwang uwang kon magkapyot sa balagon? Ja hu..
http://www.youtube.com/watch?v=MwHWbsvgQUE
Mam ko day-a si Mam Luzvil kag parente man namun.
Ahay, tama ugaring ka estrekta. La-on pa 'bi kato, nupa laka lang kami gahingga to.
Pwede bala da'ng indi ka magharikhik kon kaharam-utan ya ginalantaw mo?
O gulpi lang matinung-tinung, may mag otot it kayutit pay malawig-lawig hay napunggan mo lang?
Ha ha ha ..Ay ilam dulang...
Kon indi kami makalantaw kanday Usaw o kanday Nong Victor tuya kami kanday Manay Andie.

Kanday Manay Andie gid ya paborito namun nga ralantawan.
Kada tapos igma, tuya gid kami naga lantaw ka TV. Kon ka-isa waay pa man tag-irigma, kon kis-a waay man 'ga-igma. Kon ka-isa , tuya dulang kami naga igma ! ti..

Tingub gawa ya mga taga ubus to, bata kag mal-am.
Mayad gawa andang TV hay hanggud kag may serado pa nga daw parador. Ginaturugan gani ka ayam sa ibabaw.
Manggaranun da sanda siguro hay may "hantraktor" sanda kay may "treser", kag may "kono", dang nagagaling ka paray haw.
Kun buta gani ka paray ya balay nanda, ti sa mga sinako nga gina tumpi kami naga harapun eh. Duro kami 'gaturumpok. Siguro mga bente ka bilog nga mga bata kag mal-am. hay ti sanda man lang ya may TV sa takas.


Malantaw kami Eat Bulaga! Masadya gid tanday Tito, Vic kag Joey.
Manami may dasun, Agila, Hmm sin-o gani starring ah?
Burubhay, Connie Reyes on the Set dun. Waay gawa takun galantaw hay hibi-hibi, nahulat namun mag hapon hapon hay manami kon mag Showcase dun, kapin pa kun karatihay.. Wataaw!
Pagtapos namun kada ka lantaw,da imo karatihay man kami sa guwa,kag irug irugon ya nakita namon. Ga ugtas si Manay hay nagakara-inas ya mga mesitas na kon malab-utan namon ka sparring.

Mag hapon-hapon pa gid, Tagalog dun kada maguwa . Indi ko gid malipatan kaday-a ya bigote ni Romy Diaz , kag ya mga aksyon ni Ramon Zamora nga karatidor man. Indi gani, tiruhay. Gatagring gid kaday-a kon pamatian ya bala halin sa pusil kadang mga naga pangabayo. Uso gid ya cowboy nga pelikula karang una. Amu ma'y pusdakanay ka inumul . Indi gani si Fernando Poe nga naga arak kon mag sumbag it purapul. Gatagabtab agi na gid pay.
May imaw kami kadaa nga mal-am nga bayi nga kada tapungol, amu man ana nga siyagit ..
" Hay, bato ka!! .. Ay maanu timo , sumbag! " Naga cheer gid tana. Kon ka-isa, igo na matalupangdan , ginakusnit na dun gali ya foam nga sulud ka nagbutirhi nga sala set ni Manay !  Ayteh, kon anu'y sumbag, amu may kumpas na.!
Pagtapos duman namon ka lantaw kada. Irugon man namun da kag mag tiruhay man sa guwa. Lipak amung pusil indi gani paklang ka saging . Da imo ugtas ka manug laba pagtapos hay puro lang taguk ka saging bayo namon.
Kon waay lang day-a it klase.

Kon may klase gani, gahapit anay kami kanday Mama Alice kag maglantaw ka TV Patrol, kag ti Flor de Luna, gab-i gab-i gid day a. Ti sin-o 'bi si Leo Alicante hay?
Dumduman ko man ang The Price is Right pa gid !
Kon bukun it mauran, kag mamara ya dalan, gakagab-ihan man kami.
Malantaw ka Six Million Dollar Man, Charles Angels, Knight Rider, The A team, o Mc Gyver . Dumduman ko gina irog ko mag slow motion kon mag dalagan day-a sa Six Million Dollar Man.

Pirme, naga pagab-i kami. Maanu abi kami sa balay hay waay it kuryente. Masadya kon sa takas pa kami hay masanag. Kon tag para uli dun gani ,daw huyhuy duy paku mo hay ,, marayu pa'y amun, matabok ka pa sa talaytay , maagi ka pa sa danaw, sa taramnan, kag antes ka magsamput kanamun, madulum, masubo, maluya, daw kataramad gid mag- uli sa ubos, mayad tana sa takas.


Kon matabuan, pagtapos ihapon, gahagaday duman kami mapatakas kag maglantaw ka TV.
Tuya man angud kanday Manay Andie.
Malantaw kami ka wrestling!
Nagsikat si Hulk Hogan pagkapatay ni Tony Atlas.
Si Andre the Giant nami man kag ang dayaun nga si Barber nga kon magdaug, ginaguntingan na ya kontra na.
Si Jake the Snake isa pa gid sa mga dayaun!
Pay paborito ko gid tay Undertaker kag dang imaw na nga nagadara ka "urn" daw tibod nga gamay ah.
Intindihan ko ang natawag nga Undertaker, pay natingala gid ako it duro insa't amo tung banga nga gamay ana ka imaw na ginadara. Urihi ko dulang maintindihan dokaron nga tuya kananda, usu dun ang gina "cremate" kag amu to ang ginasudlan ka abo ka patay.
Haiz..kuligot abi tana pirme ya  Pilipinas.


Kon kis-a uyun ko man ang Regal Shockers, tama garing ka karadlukan. Kon amu gani da lantawun namun, mag-uli kami, da imo lagsanay sa kahon nga pahugay, hay basi masugata namun ya ginlantaw namun!
Bisan gamay pa ako, insa't maman-an ko gid nga daw munika lang nga gahulag hulag ya mga aswang sa Tagalog nga pelikula.
Pay sige lang ang ah. Ang ginatawag bala nga ang thrill ka iririmaw kamo naga lantaw,daw malatnan ka man angud kon kulbaan kag mag-urahab iba, indi gani sunlugon ka nga amu da ma lambat kanimo pag-uli mo.

Kon Dominggo pa gid, galantaw man kami ka, Ang Bagong Kampeon, Si Pilita Corales ang host kag diya kadaya nga contest natukiban si Regine Velasquez .
Sunday's Big Event, mga English nga pelikula, nahulat man namun kon manami ya guwa.

Napatapos gid namon pay bisan gab-i dun, ga uli gid kami , gadara ka sulu, kapin pa kun ligum dulum. Ginhawa mo lang ka panagadsad sa kahon. Waay gid ako nagapaurihi kada . Basta lang ah. Madulum moh!
Ya masadya, kon mauran, syempre madanlug ya kahon, haiz .. pira gawa ka tuig nga amu to sitwasyon namun .

Kon kaisa maka adto ako sa taramnan kag maglatay sa kahon , gina-isip ko karang-una ya pangabuhi namon. Daw indi ko ma imagine nga OK lang kami kato.
Tuig 1980's dayang tiempo ka estorya ko nga waay pa kanamun it suga. 

Elementary pupil pa lang ako.
Si Lola, Lolo kag si Inday Baby ( tiya ko ) ya imaw namon ka libayun ko sa balay.
Waay dun si Lola. Lolo, kag si Inday Baby dokaron.
Si Nanay nag domestic helper sa Hong Kong.
Grade two pa lang ako, walo edad ko kag nagpanaw tana .
Igo tana magbalik bente uno dun ako kag may bata dun. 

Igo kami makurentihan kag nasug-an paglipas pa it mga kinse ka tuig.

Kinse ka tuig takun nga naga panumbalay agud lang makasulaw ka TV. 



( Fade in nostalgic sad music ... est .. then BG for...)

Bisan mabudlay.... ginbatas ko ang amu to nga sitwasyon.... Agud lang makatapos ka akun nga pag eskwela ... Literal ako nga ginasunog ya akun nga mga kiray... agud makatuon....Tanan daya... waay ko pagbaleha...hay luyag ko gid mangin masulhay man ya amun pangabuhi sa urihi....Insa?  ....Insa?? ako pa..?

Toinkz! He he 
Insa't nagla-in ya modo ka estorya..Je je ..
Waay gali ako makasugid, nag artista man takun sa drama sa radyo karang una pay pirme tra-idor akun parte kag manyak.. 
Ha ha .. Ay sadya pay..kapin pa kon bag-unahun ya pares mo!

Dali lang garing to hay waay ginpadayon ya pag produce diya sa Iloilo . 
Pay naimaw ko si Nang Mila.. ang orig nga limog ni Toyang Ermitanya. 
Pay lain dun da tana nga estorya ah.


Balik ta anay sa latay sa kahon...

...bitbit ko'y tsinelas, nagapangarukus ka de largo kag nagatadag sa lutak ..nagalagaw ya isip ko ..nagapasalamat gid takun sa tong mga balay nga nagapalantaw kanamun ka TV karang-una .

Luwas sa radyo, ang TV lang ya amun nga bintana agud masid-ing man ya nagakaratabo sa iban nga parte ka Pilipinas o kalibutan. Hay bisan sa uma tamun, paagi sa TV, indi man gid gawa tamun mag tama ka manul ka mga uso hay tungod makit-an mo sa TV.


Kay Lola Usaw, kay Mam Luzvil , kay Nong Victor , kag labi dugid kay Manay Andie, gapasalamat gid takun it hanggud nga bisan kon kis-a, napatyan da tamun ka TV bisan daw malantaw pa daad kami , hay mapahuway ma' tanda , gin-paambit man nanda tamun angud ka kalipay ka paglantaw sa TV nanda.

Paralantaw gid takun ka TV bisan kadang waay pa tamu't TV !
















1 comment:

  1. Nami ang imong mga istorya, abyan!

    Abyan, paano gamitun ang tinaga nga "ya", "day-a" kag "pay"? Waay tamun paggamit sina sa Antique hehe. 😄

    ReplyDelete